Techniczne wskazówki przygotowywania pracy
Metodologia pracy
Metodologia oraz badania, jakie studenci muszą przeprowadzić w zakresie swoich rozpraw naukowych, stanowią najtrudniejszą część pisania pracy. W przypadku prac dyplomowych z zakresu nauk społecznych opracowania metodologiczne dotyczą kierunku prowadzonych badań. Istnieją dwa rodzaje badań: jakościowe i ilościowe. W obu przypadkach należy ukierunkować prowadzoną analizę: dobrać odpowiednie metody i narzędzia badawcze, ponadto cele oraz hipotezy badawcze. W przypadku prac dyplomowych najczęściej preferuje się metody ilościowe, ponieważ są stosunkowe proste w zdobywaniu oraz opracowywaniu informacji. Dane należy opracowywać przy pomocy tabel oraz wykresów. Kierunek badań jakie należy podjąć jest ukształtowany przez temat w oparciu o ustalenie hipotez badawczych. Najprościej zrobić to w taki sposób, że należy ustalić co wiadomo na dany temat oraz przeciwnie, co jest białą plamą w danej dziedzinie. W dalszej kolejności sformułować pytanie dotyczącej tego w jaki sposób chcemy zapełnić naszą niewiedzę. Hipoteza to nic innego jak próba udzielenie odpowiedzi na postawione pytanie. Dobrze podzielić hipotezę na kilka mniejszych, bardziej szczegółowych. Najlepiej, aby każdemu z pytaniu w kwestionariuszu ankiety odpowiadała jedna hipoteza. W przypadku badań jakościowych nie ma potrzeby tak dokładnego określania hipotezy. Można ją umieścić we wstępie pracy. Do metod jakościowych można zaliczyć wszystkie typy wywiadów, trajektorię cierpienia, opis monograficzny, oparcie się na dokumentach lub na analizie historycznej informacji.
Dobór źródeł naukowych
Pisanie pracy naukowej w dużym stopniu polega na właściwym doborze literatury naukowej, w przypadku opracowań z historii – przede wszystkim materiałów źródłowych. W każdej z dziedzin nauk społecznych oraz humanistycznych liczy się odpowiednio przeprowadzony research. Sprawne przeprowadzenie kwerendy archiwalnej czy przeszukanie zasobów literatury przedmiotu to klucz do napisania dobrej pracy.
Do podstawowych źródeł należą:
- archiwa;
- biblioteki;
- biblioteki cyfrowe;
- akty prawne publikowane na stronach Sejmu;
- oficjalne strony urzędów;
- zbiory muzeów publikowane na stronach internetowych.
Dobór materiałów oraz źródeł podyktowane jest dziedziną badawczą oraz tematem jaki należy opracować. W poszukiwaniu materiałów istotne mogą okazać się wiedza oraz doświadczenie, którymi dysponuję.
Wstęp pracy
Wstęp jest najważniejszą i najtrudniejszą częścią pracy. W wielu przypadkach promotorzy i recenzenci ograniczają się do czytania jedynie tej części pracy dyplomowej. Wbrew nazwie wstęp musi być przygotowywany na samym końcu pracy. Przygotowywanie wstępu posiada swoje stałe elementy, które zmieniają się w zależności od dziedziny naukowej oraz sposobu prowadzenia badań.
Przykładowa struktura wstępu przedstawiają się następująco:
- ogólne rozważania dotyczące zagadnienia poruszanego w pracy
- prezentacja tematu
- wyjaśnienie jaki zakres wiedzy będzie prezentowany w związku z wybranym tematem
- podanie powodu, dla których został wybrany ten temat pracy
- przedstawienie zakresu chronologicznego i terytorialnego dotyczącego tematu (gdy to jest konieczne)
- przedstawienie hipotezy i problemu badawczego (gdy jest to konieczne)
- wyjaśnienie kontrowersyjnych terminów użytych w pracy (gdy jest to konieczne)
- pokazanie dotychczasowego dorobku naukowego dotyczącego zagadnienia poruszanego w pracy
- pokazanie najważniejszej literatury dotyczącej poruszanego zagadnienia
- przedstawienie podziału pracy oraz ich zawartości